Phụ nữ mất ngủ mệt mỏi: Nguyên nhân và Cách điều trị | Dược Bình Đông

22 thg 1, 2025

Lương y Nguyễn Thị Thuỳ Trang, cố vấn Dược Bình Đông, chuyên gia y học cổ truyền với hơn 30 năm kinh nghiệm, chuyên về sức khỏe phụ nữ và các vấn đề phụ khoa.
Mất ngủ là vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ hiện đại, gây ra tình trạng mệt mỏi và suy giảm chất lượng cuộc sống. Bài viết này Dược Bình Đông sẽ giúp chị em hiểu rõ về nguyên nhân, tác hại của chứng mất ngủ và các phương pháp điều trị hiệu quả.

1. Đôi nét về tình trạng mất ngủ ở phụ nữ

Mất ngủ ở phụ nữ là tình trạng rối loạn giấc ngủ phổ biến, xảy ra khi chị em không đạt được giấc ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm. Theo thống kê, tỷ lệ phụ nữ mắc chứng mất ngủ cao gấp 1.4 lần so với nam giới, đặc biệt phổ biến ở những giai đoạn như mang thai, sau sinh, tiền mãn kinh và mãn kinh. Đọc thêm mất ngủ mệt mỏi tại Url: https://www.binhdong.vn/cam-nang-suc-khoe/cach-khac-phuc-tinh-trang-mat-ngu-met-moi/

Biểu hiện và triệu chứng:

  • Khó đi vào giấc ngủ dù đã mệt mỏi

  • Ngủ không sâu giấc, thường xuyên tỉnh giấc giữa đêm

  • Thức dậy quá sớm và không thể ngủ lại

  • Trằn trọc đến gần sáng mới ngủ được

  • Cảm giác mệt mỏi, uể oải khi thức dậy

  • Buồn ngủ và thiếu tập trung vào ban ngày

  • Tâm trạng cáu gắt, dễ xúc động

Phân loại mất ngủ:

Mất ngủ thoáng qua:

  • Xảy ra không thường xuyên

  • Thường do stress tạm thời hoặc thay đổi môi trường

  • Có thể tự khỏi khi loại bỏ nguyên nhân

Mất ngủ cấp tính:

  • Kéo dài dưới 4 tuần

  • Thường liên quan đến các sự kiện gây stress

  • Có thể điều trị bằng thay đổi thói quen sinh hoạt

Mất ngủ mãn tính:

  • Kéo dài trên 4 tuần

  • Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe

  • Cần có sự can thiệp của bác sĩ chuyên khoa

2. Nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ

Mất ngủ ở phụ nữ có nhiều nguyên nhân phức tạp, trong đó nổi bật là sự thay đổi nội tiết tố, yếu tố tâm lý và lối sống. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết từng nguyên nhân:

2.1. Do thay đổi nội tiết tố

Phụ nữ trải qua nhiều thay đổi hormone trong suốt cuộc đời, từ tuổi dậy thì đến mãn kinh. Những biến động này thường ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ:

Trong chu kỳ kinh nguyệt:

  • Giai đoạn tiền kinh: Nồng độ progesterone giảm mạnh

  • Gây khó ngủ, ngủ không sâu giấc

  • Kèm theo các triệu chứng như đau bụng kinh, đau lưng

  • Tâm trạng thất thường ảnh hưởng đến giấc ngủ

Thời kỳ mang thai:

  • Ba tháng cuối thai kỳ (tuần 29-40) thường gặp khó ngủ nhất

  • Hormone estrogen và progesterone thay đổi mạnh

  • Các khó chịu về thể chất: đau lưng, khó thở, tiểu đêm

  • Khó tìm tư thế ngủ thoải mái do bụng to

Giai đoạn mãn kinh:

  • Suy giảm estrogen và progesterone

  • Xuất hiện triệu chứng bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm

  • Rối loạn giấc ngủ thường xuyên

  • Tâm trạng không ổn định, lo âu

2.2. Do lối sống và môi trường

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh:

  • Thức khuya làm việc hoặc giải trí

  • Sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ

  • Lịch trình ngủ-thức không đều đặn

  • Ăn uống không đúng giờ giấc

Chế độ ăn uống không hợp lý:

  • Uống nhiều café, trà đặc

  • Sử dụng đồ uống có cồn

  • Ăn quá no trước khi ngủ

  • Thiếu hụt vitamin và khoáng chất

Môi trường sống:

  • Phòng ngủ không thoáng mát

  • Tiếng ồn từ môi trường xung quanh

  • Ánh sáng không phù hợp

  • Nệm, gối không thoải mái

2.3. Do bệnh lý

Các vấn đề về thể chất:

  • Hội chứng chân không yên: Gây cảm giác bồn chồn, khó chịu ở chân

  • Bệnh lý phụ khoa: U xơ tử cung, PCOS gây rối loạn nội tiết

  • Rối loạn hô hấp: Ngưng thở khi ngủ, hen suyễn

  • Bệnh lý về gan: Ảnh hưởng đến sản xuất melatonin

Vấn đề tâm lý:

  • Stress mãn tính

  • Lo âu

  • Trầm cảm

  • Rối loạn tâm trạng

Tác dụng phụ của thuốc:

  • Thuốc điều trị huyết áp

  • Thuốc chống trầm cảm

  • Thuốc corticoid

  • Một số loại thuốc giảm cân

Việc xác định chính xác nguyên nhân gây mất ngủ là bước quan trọng để có phương pháp điều trị hiệu quả. Trong nhiều trường hợp, mất ngủ có thể do sự kết hợp của nhiều yếu tố khác nhau.

3. Tác hại của mất ngủ ở phụ nữ

Mất ngủ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và tinh thần mà còn gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho cuộc sống hàng ngày của phụ nữ. Dưới đây là những tác hại phổ biến mà chứng mất ngủ có thể gây ra:

3.1. Ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất

  • Suy giảm hệ miễn dịch:
     Mất ngủ kéo dài làm giảm khả năng phòng ngừa bệnh tật của cơ thể, khiến phụ nữ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như cảm cúm, viêm họng, và các bệnh mãn tính khác.

  • Rối loạn nội tiết:
     Giấc ngủ kém làm thay đổi nồng độ hormone, dẫn đến các vấn đề như tăng cân, kinh nguyệt không đều, hoặc giảm ham muốn tình dục.

  • Tăng nguy cơ bệnh lý tim mạch:
     Phụ nữ mất ngủ thường xuyên có nguy cơ cao mắc bệnh cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ do sự gia tăng hormone căng thẳng (cortisol) trong cơ thể.

  • Rối loạn chuyển hóa:
     Mất ngủ làm tăng cảm giác thèm ăn, đặc biệt là đồ ngọt và carbohydrate, dẫn đến tăng cân và nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2. Ngoài ra, việc ngủ không đủ giấc cũng làm giảm sự nhạy cảm của cơ thể với insulin.

  • Rụng tóc và lão hóa da:
     Ngủ không đủ giấc làm giảm sản xuất collagen – một loại protein quan trọng giúp duy trì làn da căng mịn và tóc chắc khỏe. Phụ nữ thiếu ngủ dễ xuất hiện quầng thâm mắt, nếp nhăn, và da sạm màu, khiến họ trông già hơn so với tuổi.

3.2. Ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần

  • Lo âu và trầm cảm:
     Mất ngủ kéo dài làm giảm khả năng điều chỉnh cảm xúc, khiến phụ nữ dễ rơi vào trạng thái lo âu, căng thẳng, hoặc thậm chí trầm cảm lâm sàng. Đây cũng là một vòng luẩn quẩn, vì trầm cảm có thể làm tình trạng mất ngủ trở nên nghiêm trọng hơn.

  • Giảm khả năng tập trung và ghi nhớ:
     Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc củng cố trí nhớ. Thiếu ngủ khiến phụ nữ khó tập trung và ghi nhớ, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất công việc và học tập.

  • Tâm trạng thất thường:
     Phụ nữ bị mất ngủ dễ cáu gắt, nhạy cảm và khó kiểm soát cảm xúc, ảnh hưởng đến các mối quan hệ cá nhân và công việc.

3.3. Ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống

  • Giảm hiệu suất lao động:
     Thiếu ngủ khiến phụ nữ cảm thấy uể oải, mất năng lượng, và không thể hoàn thành công việc đúng hạn, làm giảm chất lượng công việc.

  • Ảnh hưởng đến mối quan hệ xã hội:
     Tâm trạng thất thường và sự mệt mỏi liên tục khiến phụ nữ khó duy trì mối quan hệ tốt với gia đình, bạn bè, và đối tác.

  • Giảm chất lượng cuộc sống:
     Mất ngủ khiến phụ nữ không thể tận hưởng cuộc sống, từ việc giải trí đến chăm sóc bản thân. Họ dễ cảm thấy kiệt sức và không có động lực cho các hoạt động hàng ngày.

3.4. Khi nào cần đến bác sĩ?

Không phải tất cả các trường hợp mất ngủ đều cần sự can thiệp y tế, nhưng nếu bạn gặp phải các dấu hiệu sau, hãy đến gặp bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời:

  • Mất ngủ kéo dài trên 3 tuần mà không rõ nguyên nhân.

  • Ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày, công việc, hoặc các mối quan hệ.

  • Kèm theo các triệu chứng bất thường như đau ngực, khó thở, tiểu đêm nhiều lần, đau đầu kéo dài, hoặc các triệu chứng thần kinh.

  • Dấu hiệu lo âu hoặc trầm cảm: Thường xuyên cảm thấy buồn bã, tuyệt vọng, hoặc có những suy nghĩ tiêu cực.

  • Tác dụng phụ của thuốc: Nếu bạn đang dùng thuốc và nhận thấy giấc ngủ bị ảnh hưởng, hãy trao đổi với bác sĩ để điều chỉnh liệu trình.

4. Phương pháp điều trị mất ngủ hiệu quả

Việc điều trị mất ngủ ở phụ nữ cần dựa vào nguyên nhân gây ra tình trạng này, kết hợp điều chỉnh lối sống, sử dụng các phương pháp tự nhiên và, nếu cần, điều trị y tế. Dưới đây là những phương pháp đã được chứng minh hiệu quả:

4.1. Thay đổi lối sống và thói quen ngủ

1. Tạo một lịch trình ngủ đều đặn:

  • Đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, ngay cả cuối tuần.

  • Điều này giúp đồng bộ hóa nhịp sinh học của cơ thể, cải thiện chất lượng giấc ngủ.

2. Tạo không gian ngủ lý tưởng:

  • Phòng ngủ cần thoáng mát, yên tĩnh, tối và sạch sẽ.

  • Sử dụng nệm và gối thoải mái, thích hợp với cơ thể.

  • Tránh để các thiết bị điện tử như điện thoại, tivi trong phòng ngủ.

3. Hạn chế sử dụng các chất kích thích:

  • Tránh uống cà phê, trà đặc, nước tăng lực hoặc rượu bia ít nhất 4-6 giờ trước khi ngủ.

  • Không hút thuốc lá, vì nicotine có thể làm kích thích hệ thần kinh.

4. Xây dựng thói quen thư giãn trước khi ngủ:

  • Tắm nước ấm, đọc sách, nghe nhạc nhẹ hoặc thực hiện các bài tập thở sâu, thiền định.

  • Tránh làm việc hoặc sử dụng thiết bị điện tử trong vòng 1 giờ trước giờ đi ngủ, vì ánh sáng xanh từ màn hình gây rối loạn hormone melatonin.

5. Tập thể dục đều đặn:

  • Tập thể dục nhẹ nhàng như yoga, đi bộ, hoặc bơi lội vào ban ngày giúp cơ thể dễ ngủ hơn vào buổi tối.

  • Tránh tập luyện cường độ cao ngay trước khi ngủ.

4.2. Sử dụng các phương pháp tự nhiên

1. Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh:

  • Bổ sung thực phẩm giàu tryptophan (giúp cơ thể sản xuất serotonin và melatonin), như chuối, yến mạch, các loại hạt, cá hồi.

  • Uống một ly sữa ấm trước khi ngủ để hỗ trợ giấc ngủ.

  • Hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ hoặc đường vào buổi tối.

2. Thảo dược hỗ trợ giấc ngủ:

  • Trà thảo mộc: Trà hoa cúc, trà bạc hà, hoặc trà tim sen giúp thư giãn và dễ ngủ hơn.

  • Rễ cây nữ lang (Valerian): Một thảo dược được sử dụng lâu đời để cải thiện chứng mất ngủ.

  • Tinh chất từ quả việt quất (Blueberry) và lá bạch quả (Ginkgo Biloba): Giúp cải thiện tuần hoàn máu não và giảm căng thẳng.

3. Tắm với tinh dầu:

  • Sử dụng tinh dầu oải hương (lavender), hoa nhài, hoặc cam bergamot để thư giãn trước khi ngủ.

4.3. Điều trị bằng liệu pháp tâm lý

1. Liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT):

  • Đây là phương pháp hiệu quả nhất trong điều trị mất ngủ mãn tính.

  • CBT giúp thay đổi suy nghĩ tiêu cực và hành vi không lành mạnh liên quan đến giấc ngủ.

  • Một số kỹ thuật phổ biến trong CBT bao gồm:

    • Kiểm soát kích thích: Chỉ sử dụng giường để ngủ và thư giãn, không làm việc hoặc xem tivi trên giường.

    • Hạn chế thời gian nằm trên giường: Chỉ nằm trên giường khi cảm thấy buồn ngủ.

2. Các kỹ thuật thư giãn:

  • Tập thở sâu, thiền định hoặc yoga để giảm căng thẳng và lo âu – những yếu tố thường gây mất ngủ.

4.4. Sử dụng thuốc khi cần thiết

1. Thuốc hỗ trợ giấc ngủ:

  • Các loại thuốc kê đơn như thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc gây ngủ có thể được bác sĩ chỉ định trong các trường hợp mất ngủ nghiêm trọng.

  • Các thuốc phổ biến:

    • Melatonin: Hormone tự nhiên giúp điều hòa giấc ngủ.

    • Thuốc kháng histamine: Giảm khó chịu và hỗ trợ ngủ sâu.

2. Thuốc không kê đơn:

  • Một số thuốc hỗ trợ giấc ngủ nhẹ có thể được bán mà không cần kê đơn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được kiểm soát để tránh lạm dụng và các tác dụng phụ.

Lưu ý:

  • Không tự ý dùng thuốc mà không có sự chỉ định từ bác sĩ.

  • Sử dụng thuốc chỉ nên là biện pháp tạm thời, kết hợp với thay đổi lối sống để đạt hiệu quả lâu dài.

4.5. Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu các phương pháp tự nhiên không cải thiện được tình trạng mất ngủ hoặc bạn gặp các dấu hiệu nghiêm trọng sau, hãy tìm đến bác sĩ:

  • Mất ngủ kéo dài trên 3 tuần, ảnh hưởng đến sức khỏe và cuộc sống.

  • Cảm thấy lo âu, trầm cảm hoặc có suy nghĩ tiêu cực.

  • Các triệu chứng bất thường như đau ngực, khó thở, tiểu đêm nhiều lần.

  • Tác dụng phụ từ thuốc đang sử dụng hoặc nghi ngờ mắc bệnh lý tiềm ẩn.

5. Tổng kết

Chứng mất ngủ ở phụ nữ không chỉ gây mệt mỏi mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Việc kết hợp thay đổi lối sống, sử dụng các phương pháp tự nhiên, và điều trị y tế (nếu cần) sẽ giúp cải thiện giấc ngủ hiệu quả.

Thay vì chấp nhận mất ngủ là điều bình thường, hãy bắt đầu tìm hiểu nguyên nhân và áp dụng các biện pháp phù hợp để có được giấc ngủ ngon và cuộc sống khỏe mạnh hơn!

Thông tin của Dược Bình Đông (Bidophar)

  • Địa chỉ: 43/9 Mễ Cốc, Phường 15, Quận 8, Thành phố Hồ Chí Minh

  • Showroom: 22 Đường số 10, Phường 11, Quận 6, Thành phố Hồ Chí Minh

  • Hotline: 028.39.808.808

  • Nhà cung cấp: 028.66.800.300

  • Phòng kinh doanh: 028.66.800.100 - 028.66.800.200

  • Email: info@binhdong.vn

Nền tảng Social của Dược Bình Đông

Trang mua hàng chính hãng

Đường đến Dược Bình Đông

https://maps.app.goo.gl/j2hp5TqJjJpJxFNL9